کد مطلب:36664 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اعتقادات

بـا تـوجه به اختيارات ولي فقيه , اگر به طور همزمان وي , خبرگان را منحل و مجلس نيز وي را عزل كند , چه بايد كرد ؟

اين سئوال فقط درباره ولي فقيه - با توجه به اختيارات وي - و مجلس خبرگان مطرح نمي شود , بـلـكـه در هـر مـوردي كه دو قدرت وجود داشته باشد كه هر يك بتواند ديگري را بركنار كند اين سئوال پيش مي آيد . بـراي مـثـال در كشورهايي كه رئيس جمهور حق منحل كردن مجلس را دارد , اين سئوال مطرح مـي شود كه اگر رئيس جمهور مجلس را منحل كند و در همان زمان مجلس رئيس جمهور را از قـدرت بـركـنـار كـند , چاره چيست و تصميم كدام يك نافذ است ؟اين اشكال درباره ولي فقيه و مـجـلس خبرگان وارد نيست , زيرا خبرگان زماني عزل رهبر و عدم صلاحيت او را براي رهبري اعلام مي كنند كه پيش از آن مطمئن باشند رهبرصلاحيتش را از دست داده است . مثلا اگر خبرگان تشخيص دادند رهبر عدالت يا بينش فقهي و يا توانايي اداره امور اجتماعي را از دست داده است , عزل او را اعلام مي كنند . روشن است پيش از اطمينان از عدم صلاحيت وي , بركنار شدن او از ولايت واعلام عدم صلاحيت از ناحيه خبرگان پيش نخواهد آمد . پـس اعـلام عـزل رهـبـري امـري اسـت كه قبلا براي خبرگان مشخص شده است و سپس اعلام مي گردد . بـنابراين , اگر همزمان با اعلام عدم صلاحيت رهبر از سوي خبرگان , رهبر نيز مجلس خبرگان را مـنـحـل كند , منحل كردن رهبر تاثيري ندارد , زيرا پيش از اعلام خبرگان ,رهبر , به دليل از دست دادن شرايط , خود به خود معزول شده است . امتياز حكومت ديني اين مطلب يكي از افتخارات نظام حكومت ولايي است , كه عزل و نصب حاكم شرعي از سوي خداست و حاكميت او بر تقوا استوار است . بـنـابـرايـن , بـا مـشكلاتي كه ممكن است دراين زمينه براي حكومتها به وجود آيد , كمتر مواجه هستيم , زيرا مشروعيت حكومت اسلامي از سوي خداست و مقبوليت آن از سوي مردم است . مـمكن است كسي ادعا كند از جهت عملي تفاوتي ميان مشروعيت الهي و مقبوليت مردمي وجود نـدارد , ولي بايد دانست اگر مشروعيت حاكم را از سوي خدا بدانيم , تا وقتي اين مشروعيت باقي اسـت كه تمامي شرايط در شخص حاكم باقي باشد , و در صورتي كه حاكم , فاقد يكي از آن شرايط گردد , شرعا از مقام خود ساقط مي شود , خواه كسي ازفقدان شرايط آگاه بشود يا نشود . در حالي كه اگر مردم بفهمند حاكم آنها شرايطحاكميت را از دست داده است و تصميم بر عزل او بگيرند , اين كار در صورتي انجام مي گيرد كه طرفداران حاكم از اكثريت بيفتند و منافع گروهي خود را بر مصالح جامعه مقدم ندارند كه معمولا چنين هم نمي شود .

---

پرسشها و پاسخها
مصباح يزدي - محمد تقي